ปราสาทประธานปราสาทศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์

เราๆ ท่านๆ ที่เคยไปเที่ยวชมปราสาทศีขรภูมิ ต่างได้ชื่นชมกับความงดงามของทับหลัง “ศิวนาฏราช” ที่ปราสาทประธานกันมานักต่อนัก

และหากเราๆ ท่านๆ ที่สนใจศึกษาประวัติของประสาทแห่งนี้จะพบว่าบทความที่กล่าวถึงทับหลังของปราสาทศีขรภูมิอีก 2 ชิ้น ที่เก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งชาวจังหวัดสุรินทร์เรียกร้องให้นำมาประกอบเข้ากับปราสาททั้งสององค์ เพื่อให้สถาปัตยกรรมนี้มีความสมบูรณ์

เนื่องจากปราสาทศีขรภูมิ เป็นปราสาทขนาดเล็ก ไม่มีโคปุระ หรือซุ้มประตูทางเข้า ไม่มีระเบียงคด และกำแพงแก้วล้อมรอบเหมือนกับปราสาทเมืองต่ำ จังหวัดบุรีรัมย์ ความงามและความสำคัญก็เลยลดน้อยลงไป แต่อย่างไรก็ตาม ที่ปราสาทแห่งนี้ก็มีทับหลังแกะสลักภาพ ศิวนาฏราช ซึ่งได้รับคำยกย่องจากปราชญ์ทางศิลปโบราณคดีว่าเป็นทับหลังที่มีความสมบูรณ์ และมีฝีมือแกะสลักที่ปราณีตสวยงามที่สุดอีกแผ่นหนึ่งของประเทศไทย” (สมมาตร์ ผลเกิด.2534.105) จึงยังสามารถดึงดูดความสนใจของนักวิชาการและนักท่องเที่ยวได้บ้าง นอกจากนั้น ยังมีทับหลังอีก 2 ชิ้น “ชิ้นหนึ่งเป็นภาพพระกฤษณะฆ่าช้างและคชสีห์ อีกชิ้นหนึ่งเป็นภาพพระกฤษณะฆ่าคชสีห์ ปัจจุบัน เก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพิมาย” จังหวัดนครราชสีมา (ศิลปากร.2538 : 30) [จากhttp://www.wisut.net/บุรีรัมย์-บทความ/ปราสาทศีขรภูมิ/]

วันนี้ ได้ไปเดินเล่นที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุรินทร์ แล้วก็นึกถึงเรื่องนี้ขึ้นมา ก็เลยไปพบว่า ทับหลังสองชิ้นดังกล่าวได้นำกลับมาที่สุรินทร์ถิ่นเดิมแล้ว แม้จะไม่ได้นำไปยังที่ที่มันจากไปก็ตาม

ภาพถ่ายครั้งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จปราสาทศีขรภูมิ

จากคำบรรยายที่ติดไว้ ระบุว่า “ทับหลังจำหลักภาพพระกฤษณะประลองกำลังกับคชสีห์ และทับหลักจำหลักภาพพระกฤษณะประลองกำลังกับช้างและคชสีห์” ศิลปะลพบุรี หรือศิลปะขอมแบบนครวัด พบบริเวณปราสาทศีขรภูมิ อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์

เมื่อตรวสอบกับภาพถ่ายครั้งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จปราสาทแห่งนี้เมื่อ พ.ศ. 2472 แล้วก็พบว่า มีลักษณะแบบเดียวกัน

ดังนั้นแล้วเมื่อทับหลังสองชิ้นกลับมายังถิ่นเดิมของมันก็ดีใจประการหนึ่ง แต่จะดีใจมากกว่านี้ หากทับหลังทั้งสองชิ้นนี้กลับไปยังที่ที่มันจากมา คือ ปราสาทศีขรภูมิ ก็จะดีใจมากไปกว่านี้

ทับหลังสองชิ้นของปราสาทศีขรภูมิ ภาพถ่ายจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุรินทร์

หมู่บ้านช้าง ใหญ่ที่สุดในโลก ที่ จ.สุรินทร์

ชาวบ้านตากลาง ดั้งเดิมเป็น ชาวส่วย (กูย) หรือ กวย ที่มีความชำนาญในการคล้องช้างป่า ฝึกหัดช้าง และเลี้ยงช้าง ส่วนมากต้องเดินทางไปคล้องช้างบริเวณชายแดนต่อเขตประเทศกัมพูชาประชาธิปไตย ปัจจุบันสภาวะการเมืองระหว่างประเทศทำให้ชาวบ้านตากลาง ไม่สามารถไปคล้องช้าง เช่นแต่ก่อนได้ แต่ชาวบ้านตากลางยังคงเลี้ยงช้าง และฝึกช้างเพื่อไปร่วมแสดงในงานช้างของจังหวัดทุกปี

ลักษณะการเลี้ยงช้างของชาวบ้านตากลาง เหมือนการเลี้ยงช้างไว้เป็นเพื่อน นอนร่วมชายคาเดียวกับตน ดังนั้นถ้านักท่องเที่ยวได้ไปที่บ้านตากลาง นอกจากจะได้เห็นสภาพโรงช้างดังกล่าวแล้ว ยังจะได้สัมผัสการดำรงชีวิตของ ชาวส่วย พร้อมทั้งจะได้พบปะพูดคุยกับหมอช้าง ที่มีประสบการณ์ในการคล้องช้างมาแล้วหลายครั้งได้ตลอดเวลา รวมทั้งยังสามารถเดินทางชมจุดบริเวณที่แม่น้ำชี และแม่น้ำมูลไหลมารวมกัน ซึ่งห่างออกไปเพียง 3 กิโลเมตร มีทัศนียภาพที่งดงามน่าพักผ่อนหย่อนใจ และชวนให้ศึกษาในเชิงของธรรมชาติด้วย

Advertisement